Stichting OPTI-School doet onderzoek naar de kwaliteit van de leeromgeving in schoolgebouwen. Als referentieniveau worden de richtlijnen in het Kwaliteitskader Onderwijshuisvesting van Ruimte-OK gehanteerd. Het onderzoek en de daaruit voortvloeiende R&D-trajecten, met name wat betreft de klimaatsystemen, wordt gedaan door studenten installatietechniek van de TU/E. Zij werken in een team samen met een aantal fabrikanten van klimaatsystemen. Dat is succesvol, want op deze manier is de leeromgeving in de afgelopen jaren al op een aantal scholen verbeterd.

Imago

De opdrachtgevers, de schoolbestuurders, zijn soms sceptisch ten aanzien van de inzet van studenten, want het imago van wetenschappers in opleiding is niet zo goed. Opdrachtgevers hebben het idee dat studenten theoretici zijn, die nog niet in staat zijn om kwalitatief goed werk te leveren. In de praktijk blijkt die angst ongegrond. De samenwerking met het bedrijfsleven zorgt voor een koppeling van de theoretische en praktische kant van de materie, een stimulans om goede oplossingen te bedenken.

Frans Rasenberg begeleidt de projecten en staat als wetenschapper garant voor de kwaliteit van het onderzoek en de ontwikkelde oplossingen. “Wij garanderen dat het werkt en dat het blijft werken. Dat laten we ook zien aan de opdrachtgever. Als de school dat wil kunnen we er zelfs een onafhankelijke keuringsinstantie bij halen om de oplossing te beoordelen.”

Op het randje

Bij commerciële partijen speelt die kwaliteit in de dagelijkse praktijk een minder grote rol. Scholen beschikken niet over hoge budgetten. Om voor een zo laag mogelijke prijs te kunnen leveren wordt een reeks standaardproducten ontwikkeld, die seriematig goedkoop worden geproduceerd. Als een school zo’n partij inschakelt wordt met behulp van rekenmodellen bepaald welke producten qua capaciteit voldoen voor het schoolgebouw. Als die producten na installatie onvoldoende presteren heeft de school pech gehad.

“De installatiewereld werkt op het randje. Het wordt allemaal uitgerekend op basis van rekenmodellen, maar in de praktijk is dat vaak net niet toereikend. Alleen maar om de prijs zo laag mogelijk te houden. De installateurs hangen die apparaten op, ze kijken of het draait en of de hoeveelheid lucht wordt verplaatst die in de handleiding is vermeld. Maar zij controleren niet of het binnenmilieu wel aan de eisen voldoet. Het is echt schrijnend wat er op dit moment wordt gepresteerd.”

Geniaal in eenvoud

Het ontwerpteam van OPTI-school heeft ook te maken met de krappe budgetten van de scholen. Net als commerciële partijen moet de prijs van de producten zo laag mogelijk zijn, maar dat mag niet ten koste gaan van de kwaliteit. “Wij willen een goed product maken. We kijken niet alleen naar de prijs, maar we proberen ook er qua prestatie het maximale uit te halen.”

Het credo van het ontwerpteam is ‘geniaal in eenvoud’. Het doel is systemen te bedenken, die niet ingewikkeld zijn, weinig componenten bevatten, maar wel perfect functioneren. Dat is niet eenvoudig. Frans Rasenberg vergelijkt het met de abstracte kunst van Mondriaan. Die schilderijen bestaan uit simpele lijntjes en gekleurde vlakken, maar juist door die eenvoud is het een fantastisch geheel.

“Een technische tekening van een installatie doet denken aan het werk van Mondriaan. Met een paar lijntjes - de leidingen - werkt de installatie optimaal. Maar als een lijntje – een leiding – verkeerd staat, of te dik of te dun is werkt het averechts. Het ontwerpen van een goede installatie volgens deze principes is een grote uitdaging. Maar dat geeft niet; je bent ook niet zomaar een Mondriaan.”