Elektronische neus
KU-Leuven-elektr-neus1

Er is een elektronische neus onwikkeld die schadelijke stoffen, zoals pesticiden en chemische wapens, in zeer lage concentraties kan opsporen. Dat blijkt uit een studie bij het Centrum voor Oppervlaktechemie en Katalyse van de KU Leuven in samenwerking met imec en internationale partners.

De Leuvense onderzoekers ontwikkelden een zeer gevoelige elektronische neus met een nieuw materiaal. Hierbij gaat het om metaal-organische roosters (Metal-Organic Frameworks, afgekort MOFs) die je het beste kunt omschrijven als microscopische sponzen, omdat ze in hun minuscule poriën heel gemakkelijk ander materiaal - zoals een gas - kunnen opnemen.

Door de samenstelling van het organisch materiaal en het metaal van de roosters zorgvuldig te kiezen hebben de Leuvense wetenschappers nu een MOF gemaakt dat in zijn nanoporiën selectief fosfonaten weet op te stapelen. Dit zijn moleculen die o.a. in pesticiden en zenuwgassen zitten, zoals het chemische wapen sarin.

Een elektronische neus met dit materiaal kan dus worden ingezet om sporen van chemische wapens te vinden of om een residu van pesticiden op voedsel te identificeren. Dit MOF is de gevoeligste gassensor tot nu toe voor deze gevaarlijke klasse van moleculen.

Oorzaak longaanval bepalen

Longarts Wouter van Geffen van het Universitair Medisch Centrum Groningen heeft aangetoond dat met een elektronische neus (een andere dan boven beschreven) de oorzaak van een longaanval vastgesteld kan worden. De elektronische neus ruikt wat de longaanval veroorzaakt. Daardoor kunnen patiënten in de toekomst sneller de juiste medicatie krijgen en beter behandeld worden. Van Geffen publiceert over zijn onderzoek in Journal of Breath Research. Deze elektronische neus is ontwikkeld door het Nederlandse bedrijf The eNose Company in Zutphen.

Een longaanval is een opvlamming van de ziekte COPD. De oorzaak van een longaanval is vaak een virus of een bacterie. Een snelle opsporing van de oorzaak is belangrijk zodat een behandeling met antibiotica of voor zover al beschikbaar, virusremmers snel gestart kan worden.

Met dit onderzoek is voor het eerst aangetoond dat de elektronische neus in de toekomst nuttig zou kunnen zijn voor de behandeling van COPD-patiënten tijdens een longaanval. De test werkte bij het grootste gedeelte van de patiënten. Deze resultaten zijn volgens Van Geffen belangrijk: “De e-nose zorgt ervoor dat je snel kunt ruiken waardoor mensen een longaanval krijgen, dit helpt om patiënten sneller en beter te behandelen.” Doordat er minder ingewikkelde testen nodig zijn, kan deze techniek op termijn ook wereldwijd gebruikt worden in ziekenhuizen met minder faciliteiten.

193